مراحل انتقال مالکیت ملک در ایران
انتقال مالکیت یک ملک در ایران دارای مراحل قانونی مشخصی است که برای جلوگیری از مشکلات حقوقی، باید به دقت رعایت شوند. در این مقاله، فرآیند انتقال سند و نکات مهم آن را بررسی می‌کنیم.
۱. توافق بین خریدار و فروشنده
در اولین گام، خریدار و فروشنده باید در مورد شرایط معامله توافق کنند. این توافق شامل:
- قیمت ملک
- شرایط پرداخت (نقدی یا اقساطی)
- زمان تحویل ملک و انتقال سند
۲. استعلام‌های قانونی از ملک
قبل از امضای هرگونه قرارداد، خریدار باید از وضعیت قانونی ملک اطمینان حاصل کند. موارد مهم:
- استعلام سند از اداره ثبت اسناد و املاک (بررسی عدم بازداشت یا رهنی بودن ملک)
- بررسی بدهی‌های ملک (عوارض شهرداری، قبوض آب، برق، گاز و مالیات‌های معوقه)
- استعلام از شهرداری در مورد کاربری ملک و نداشتن تخلفات ساختمانی
۳. تنظیم مبایعه‌نامه (قولنامه)
پس از توافق و استعلام‌ها، طرفین مبایعه‌نامه را در یک مشاور املاک معتبر یا به صورت محضری تنظیم می‌کنند. مبایعه‌نامه باید شامل موارد زیر باشد:
✅ مشخصات طرفین معامله (نام، کد ملی، آدرس)
✅ مشخصات دقیق ملک (آدرس، مساحت، پلاک ثبتی)
✅ مبلغ معامله و نحوه پرداخت
✅ تعهدات خریدار و فروشنده
✅ موعد انتقال سند در دفترخانه اسناد رسمی
✅ میزان خسارت در صورت فسخ قرارداد
⚠ نکته: اگر مبایعه‌نامه در مشاور املاک تنظیم شود، حتماً کد رهگیری دریافت کنید.
۴. دریافت کد رهگیری و ثبت در سامانه املاک
پس از امضای مبایعه‌نامه، مشاور املاک باید قرارداد را در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور ثبت کند و کد رهگیری و هولوگرام صادر شود.
۵. حضور در دفترخانه اسناد رسمی برای تنظیم سند قطعی
در موعد مقرر، خریدار و فروشنده باید با مدارک لازم به دفترخانه مراجعه کنند. مدارک موردنیاز:
📌 اصل سند مالکیت ملک
📌 شناسنامه و کارت ملی خریدار و فروشنده
📌 استعلام‌های ثبت، شهرداری و دارایی
📌 مبایعه‌نامه و کد رهگیری
📌 فیش واریز عوارض نوسازی و مالیات ملک
وظایف دفترخانه:
- بررسی صحت مدارک
- تنظیم سند انتقال رسمی (قطعی)
- دریافت مالیات نقل و انتقال ملک از فروشنده
- پرداخت هزینه‌های مربوط به انتقال سند توسط خریدار
۶. پرداخت هزینه‌های انتقال سند
در فرآیند انتقال سند، هزینه‌های زیر پرداخت می‌شود:
💰 مالیات نقل و انتقال ملک (توسط فروشنده)
💰 حق‌الثبت و هزینه دفترخانه (توسط خریدار)
💰 کارمزد مشاور املاک (در صورت استفاده از مشاور)
۷. دریافت سند جدید و انتقال رسمی مالکیت
پس از انجام مراحل قانونی، سند جدید به نام خریدار ثبت شده و دفترخانه آن را تحویل می‌دهد. سپس خریدار می‌تواند برای ثبت سند در اداره ثبت اسناد و دریافت سند تک‌برگ اقدام کند.
نکات مهم هنگام انتقال سند
✅ از املاک بدون سند رسمی (قولنامه‌ای) اجتناب کنید.
✅ پرداخت‌ها را از طریق بانک انجام دهید و رسید دریافت کنید.
✅ حتماً از وکیل یا کارشناس حقوقی برای بررسی اسناد کمک بگیرید.
✅ موعد انتقال سند را در مبایعه‌نامه مشخص کنید.
جمع‌بندی
فرآیند انتقال مالکیت در ایران شامل توافق اولیه، استعلام‌های قانونی، تنظیم مبایعه‌نامه، دریافت کد رهگیری، حضور در دفترخانه، پرداخت هزینه‌ها و دریافت سند جدید است. رعایت این مراحل باعث می‌شود که معامله بدون مشکل انجام شود و از مسائل حقوقی در آینده جلوگیری شود.
